Niezwykłe kobiety Drugiej Rzeczypospolitej” to książka będąc upamiętnieniem kobiet żyjących w latach dwudziestolecia międzywojennego. W zbiorze tym znajdziemy biografie takich osób, jak np : Elżbieta Zawacka, Zofia Nałkowska, Jadwiga Beck, Wiktoria Kawecka, Halina Konopacka, Zofia Kossak, Maria Morska, Zula Pogorzelska, Lucyna Messal i wiele innych.

Kobietom w dwudziestoleciu międzywojennym nie udało się pozbyć gorsetu obywatelek drugiej kategorii. Pozostawały wciąż paradoksalnie mniejszością narodową pomimo swej liczebności. Mur wielowiekowej dyskryminacji stał twardo, o zburzeniu go nie było mowy, trochę go tylko tu i tam nadkruszano.

Autor, Jerzy Chociłowski, zabiera nas w pewnym sensie w podróż do świata nieco już zapomnianego, szczególnie jeżeli chodzi sylwetki kobiet, które miały ogromny wpływ na sferę edukacji, kultury, sztuki, wojskowości. Pokazuje nam świat pełen kobiecych osiągnięć, sukcesów, ale też porażek i dramatów. Poznajemy kobiety, które zostały przedstawione wiele razy na kartach podręczników historii czy języka polskiego, ale też i te, które zostały zupełnie zapomniane.

Ukazywało się jednak bardzo wiele pism kobiecych, zachodziły zmiany w obyczajach, w modzie, kobiety zaczynały się czuć swobodniej, wybijać się coraz wyraźniej na samodzielność. W sferze kultury, w literaturze, publicystyce, sztuce, na polu działalności społecznej zaistniało wiele kobiet nieprzeciętnych, wybitnych, świecących jasno własnym, niepożyczonym blaskiem. A podczas wojny i hitlerowskiej okupacji Polki znów – jak zawsze, gdy ojczyzna była w potrzebie – pokazały, ile są warte, jak bardzo zasługują na równe traktowanie. I na jak najdłuższą pamięć.

Były to czasy bardzo trudne dla większości kobiet, szczególnie te, które swoją działalnością wyróżniały się z tłumu. Nie dość, że podlegały ciągłej ocenie, to jeszcze musiały zmierzyć się z powszechną dyskryminacją, czy atakowaniem  powodu walki o prawa kobiet. Autor przypomina także niezwykłe historie kobiet, które tak bardzo wzięły sobie do serca hasła równouprawnienia, że śmiało wkroczyły na ścieżki do tej pory zarezerwowane dla mężczyzn również w mniej szlachetnych dziedzinach, wiodące ku najcięższym przestępstwom, najokrutniejszym zbrodniom, bezwzględnym napadom i porwaniom. Doskonale udokumentowana, bogato ilustrowana książka wciąga jak najlepsza powieść sensacyjna, równocześnie opowiadając barwnie o świecie, którego już nie ma, i o czasach, któremu dzisiejsze Polki zawdzięczają bardzo wiele.

Miały też utrudniony dostęp do edukacji i wielu zawodów, nawet do nauczycielstwa (poza szkolnictwem). Musiały pracować dwa razy lepiej niż mężczyźni, żeby otrzymać połowę ich wynagrodzenia przy tym samym zajęciu. Były upośledzane przez wiele przepisów prawnych, na przykład matki nieślubnych dzieci nie mogły dochodzić ojcostwa, małżeństwo z cudzoziemcem równało się stracie polskiego obywatelstwa.

Ta książka jest dla tych, którzy chcą poznać historię w zupełnie innym sposób niż jak w szkole. Są tu opisane sylwetki niesamowitych kobiet, których trudno szukać w opracowaniach naukowych. I to jest największa wartość tej książki – ukazanie jej bohaterek takimi jakimi były, ich codzienność, rodzinę, pasje, marzenia, wizję przyszłości. A wszystko to opisane przyjaznym językiem, bez zbędnej wzniosłości czy pietyzmu. To one, główne bohaterki, są tu najważniejsze. Bardzo serdecznie polecam lekturę tej książki, bo naprawdę warto!

Jerzy Chociłowski – publicysta, reporter i tłumacz. Autor zbiorów reportaży (m.in.: „Okruchy Azji”, „Bali – kwiat z ogrodu snów”, „Szarada indyjska”, „Wietnam bez 17 równoleżnika”) oraz książek „Talia niezwykłych postaci II RP”, „Podwieczorki u Lucyfera. Szczere do bólu rozmowy Stalina z Hitlerem”. Wydał też „Limeryki swawolne” oraz tomik opowiadań „Zdrada w Czarciborzy”. 

Za egzemplarz do recenzji dziękuję wydawnictwu: